Mi pasigis 3 semajnojn kun Julia Agripina en oktobro 2021.
Danke al sia nova verko, Anna Löwenstein refoje transportas nin en la foran pasintecon. La rakonto okazas en la unua jarcento p. K.. Kaj en ŝia romano ni akompanas elstaran virinon, la edzinon de la diigita Roma imperiestro Klaŭdio. Ni sekvas ĉiujn la mafacilaĵojn de Julia, kaj specife ties singardemon laŭlonge de sia mallongtempa vivo. La romano estas tre facile legebla kaj tre agrabla kiel ŝiaj du unuaj romanoj "La ŝtona urbo" kaj "Morto de artisto".
Al mi tre plaĉas la humuro de la verkistino (ĉu tipe brita?) kaj la originalaj tekstoj pri ŝajnaj banalaĵoj, kiel ekzemple je la komenco de la kvara parto, kiam Julia estas en ekzilo sur la insulo Potio kaj ŝi rigardas knabojn sur boateto, kaj observas ilin, vidas kiel ili malaperas sub la akvon por kapti konkobestetojn.
Anna Löwenstein tre interese alternative rakontas la diversajn travivaĵojn de Julia dum ŝia vivo de infanaĝo ĝis morto kaj raportas la memoraĵojn de Julia.
Ĉu tiu roma epoko fundamente diferencas de nia nuna epoko? Kelkaj reĝimoj nuntempe daŭre en nia mondo agadas kiel antaŭe: intrigoj, murdoj, enprizonigoj, ekziloj...
Kaj en demokrataj landoj? La moroj en tiaj landoj ne estas tiel ferocaj, tamen svarmas intrigoj je la pinto de ĉiuj reĝimoj. Eble iam la homaro evoluos al plenkreskiĝo. Sed ĝis nun ni restas la "infana raso"!
Anna refoje regalas nin per sia grava nova verko por nia komunumo. Mi deziras sciigi la legontojn pri la specifa stilo de Anna en la romano pro la originala uzo de la tensoj (kiel ŝi klarigas en la postparolo)
Ŝi indikas:
"Mi tamen devus mencii unu detalon: la oftan transiron al la as-tempo verkita plejparte en la preterito. Ĉar la libro estas verkita tute laŭ la vidpunkto de Agripina kaj multe eniras ŝiajn pensojn, mi ofte trovis la neceson priskribi okazaĵojn pere de ŝiaj okuloj; fakte temis pri speco de neanoncita nerekta parolado. Kvankam ne aperis la enkondukaj vortoj ŝi pensis, ŝi vidis kaj simile, mi sentis la bezonon transiri al la as-tempo. "

Telemo (Francio)

Oni scias, ke historio estas verkata de venkintoj kaj ke ĝi ne reprezentas la vidpunktojn de la venkitoj. Tio estas eble neevitebla kaj ĝi okazas de la plej frua antikveco. Ĉu, tamen, ĝi estas morale en ordo? Tion ni lasas al filozofiistoj, kiuj okupiĝas pri etiko, scienco pri la moralo laŭ PIV. La verkinto de ĉi tiu libro provas restarigi la veron pri barata politikisto, kiu ne timis alianciĝi kun la hitlera Germanujo kaj poste kun Japanujo por liberigi Baraton per milito dum la dua mondmilito.
Liaj planoj evidente malsukcesis pro la malvenko de Japanujo, sed lia agado restis en la koro de multaj baratanoj kaj nur la fakto, ke li provis, estis unu el la faktoroj de la posta rapida forlaso de Barato fare de Britujo. Aliflanke la kapitalisma Barato, kiu formiĝis post la dua mondmilito estas la vivanta pruvo pri tio, ke la liberisma ekonomia sistemo ne kapablas solvi la problemojn de tre malriĉaj amasoj nek iliajn sociajn problemojn. La kasta sistemo, kontraŭ kiu batalis Gandi mem daŭre estas tie 70 jarojn post la fino de la milito. Se tio estas demokratio, estas abundaj kialoj por preferi la diktaturon de la proletaro, kiel Soveta Unio kaj Ĉinujo pruvas.
La libro estas en bona kaj flua Esperanto kaj certe plenigas vakuon en nia literaturo. Ĝi estas akirebla ĉe la verkinto: Syam Sundar Pal, pssundar.11@gmail.com kontraŭ 10 eŭroj.

abuĝibril (Britio)

Mi ne scias, kiam ĉi tiu detektiva novelo estis originale verkita, sed la tradukisto notas, ke li nomis landojn laŭ la sufikso proponita en la revuo 'Esperanto-Post' en 1953, do eble en pli malpli en la sama epoko. Oni rimarkas, ke la stilo estas malmoderna, tamen la intrigo, malgraŭ esti iomete primokinda laŭ la teknikaj antaŭeniroj de la 21a jarcento, sufiĉe interesa kaj pensiga. La nura afero, kiu iomete ĝenis min, estis la uzo de vortoj, kiuj ne aperas en iu ajn de la tri Esperanto-vortaroj, kiujn mi konsultis, inkluzive ne en PIV.

Tepara (Hispanio)

Anstataŭ kutima resuma prezento, mi entreprenis alian manieron por servi la leganton, kiu kun plezuro faras eksterordinarajn ekspediciojn en la mondo de la literaturo, en la mondo de originalaĵoj. Mi elektis el la novelaro la noveleton titolitan: "Pruntitaj veroj". Ĝi estas nur kelkajn paĝojn longa, tamen preskaŭ la plej kompleksa novelo, kiun mi iam ajn legis. Mi povas priparoli nur miajn sentojn kaj pensojn pri - kaj parte pruntitajn el - la novelo Pruntitaj Veroj, ĉar mi eble ne malkaŝis ĉiujn "tavolojn" de ĝi.
Pruntitaj Veroj
Post ĉirkaŭ dek kvin longoj ĉio evidentiĝis, "ljubica" signifas "violo", sed ne sole. Mi naĝis surdorse kiel ĉiam, mi sentis jam ties mankegon de tri semajnoj. En la pasinteco, mi eĉ mezuris la daŭron de la tempo per naĝlongoj. Mi ĉiam demandas min, ĉu mi jam naĝis tian distancon ke mi povintus atingi la Nigran Maron. Mi venas ĉi tien de dudek jaroj, po kvindek fojoj en jaro, sed nun ĉi-foje mi finfine seniluziiĝis ekkonsciinte, ke mi eble eĉ ne atingis Titelon, kie la akvo de Tibisko estas absorbata de Danubo.
La naĝejo estis nekutime varma. Ĝia surfaco vaporis kiel la varma akvo en lia taso sur la teraso de la kafejo. Mi ne vidis kio estis en ĝi, ĉu kafo aŭ teo. Mi naĝis plu surdorse kiel ĉiam. Lakta blankaĵo nebulis super mi. Profunda, fekunda ĉielfundo. Nenia mistero estis kirliĝanta en ĝi, nur la homogena materio interplektita en unu dimension. Mi iĝis ekspansiema kun la materialo. Tiam ankaŭ ekpluvis iom. Akvo ĉirkaŭprenis min de ĉiuj flankoj, kiel en utero. Fingroj blinde sed pensoj rekonante palpadis.
- 'Gospodjo' (Sinjorino), se validas io, ĉio iras kun pasio!
Mi frapetis en la akvon kaj tiris ĝin malantaŭen forte per ambaŭ brakoj. Jen mi naĝis kiel velŝipo. Mi ne povis vidi la horloĝon kaj mi ne plu kalkulis la longojn. Eta miopa donaco, oni vidas nur aferojn proksime al si. Ĉio iĝis proksima. Post dek kvin longoj ĉio klariĝis. Kaj mi estis sur la teraso de la kafejo, kaj en la naĝejo. Mi malfaldadas la stakojn da tavoloj, ĉiujn fadenojn unu post la alia, ĉiujn sekretojn kaŝiĝintajn kaj kaŝitajn en la sakon, kiu estis tiel terure profunda ...
- Gospodjo, dankon pro la Sadler-poemo! Mi ne renkontis ĝin antaŭe kaj mi bonŝancis trovi rete kelkajn pliajn kune kun iliaj tradukoj.
"... Vi feliĉigas min, kiam ajn en mia hejmo vi demetas la ŝuojn, kvazaŭ vi serioze planus resti. Kaj, kiam vi tamen pluvojaĝas, vi sendas kartojn, kvazaŭ vi kredus, ke disde vi mi efektive ekzistas..."
Ĉiuj sekretoj en via sako kaj en la vaporo super lia taso. Fingroj blinde sed pensoj miaj rekonante palpadis, foliumante kaj sekciadante plu.
- Gospodjo, ĉu "ljubice" signifas "mia kara"?! - krom vokativo ...
"...Vane mi volas vin plenatenti. Io devigas min daŭre silenti.
Difektita, pro frua tordo, Amflustras mi al fermita pordo.
Ek, presprovaĵoj! Jen optativo. Demandosigno.
Kaj malkursivo. Ĉi tie devus esti minusklo.
Fermitas fenestro. Grizas krepusko."
"Gospodjo, vi nomas lin murdinto, "ubice"! - pro la malfermita de li fenestro pri kies ekzisto vi ne konjektas, ĉu ne?"
Ne la violo, sed la karulo rimas kun la murdinto, "ljubice kaj ubice", kaj la pruntita vero farfinas kaj finfaras. Vi lasas lin kredi pri la violo...
Mi lasas miajn pensojn vagadi, barakti kaj improvizi kiel ili rilatas al la temo aŭ gvidate de la humoro kaj etoso, ne ĝenante min kiam interrilatoj striktaj ne ekzistas, nur sentoj kuntenas ĉion. Mi apartenas do al du lingvoj. Al ambaŭ lingvoj. Al ĉiuj lingvoj. Mi kutimas lerni lingvojn komence sole per lernolibro. Post ol mi prilernis kelkajn efektajn esprimojn, uzatajn ne tro ofte tamen ĉiutage, kiel 'uzalud' (=vane) kaj 'katkad' (=fojfoje) mi tuj komencis provi ilin ambiciante ion multe pli.
- Gospodine, dobro je jer Hrvatski jezik je najljepši jezik na svijetu! (=Sinjoro, estas bone, ĉar la kroata estas la plej bela lingvo en la mondo!) Jen kiel oni laŭdis min ĉe mia unua provo.
Oni vivas el pruntoj - kaj el pruntitaj veroj. Mi apartenas nun al ĉi tiuj 'oni'.
-Gospodjo, estis bone lasi la ammortiginton iri al sia insulo!
Li prialmozis sian liberon, kaj tuj li forveturas.
Por la loĝantoj de la "ĉeftero", kiuj vivas en ambaŭ lingvoj, kaj eble en pli ol du, restas sole vidi aferojn proksime kiel miopuloj povas bone vidi ilin.
Maldika kablo kuranta en vasta izolaĵo inter la ĉeftero kaj la insulo eĉ povas liveri mesaĝojn de realaj veroj. Interŝanĝe.
Morgaŭ denove iros en lernejon por instrui mia edzino, longe malsana en la aŭtuno, kiel ververa virviro sen provbuŝplena odoro mi atendos ŝin per kiso enporde.
Libro titolita "Vojaĝo al disiĝo" - 22 noveletoj de Spomenka Ŝtimec.
Verkita meze de la okdekaj jaroj antaŭ ŝia ĉefverko: Kroata Milita Noktolibro. Sed jam en tuta rego de la lingvo kaj plene armita, kiel matura verkisto. Mi demetis la libron satsate plena de literatura travivaĵo.

Arbuto (Hungario)

Fakte, esperanto estas justa lingvo.
Laŭ mia legaĵo, mi konstatas, ke tiu libro utilas por ĉiuj instruistoj, kiuj penas lernigi komencantojn pri Esperanta gramatikaĵo. De la unua teksto ĝis la deka leciono senforgesi gramatikaĵojn, vortolistojn, tekstajn kompreniĝojn, .........ĉio celadas al tiuj ĉi metilernantoj bone strukturi regulojn gramatike.
Kun tiuj reguloj gramatike, ĉiu komencanto kapablos bone formi bonajn frazojn. Mi rekomendas al ĉiuj E-instruistoj havi tiun libreton en sia mano ĉar ĝi bone estas konceptata de spertuloj.
Ĉion bonan al ĉiuj libervole esperantoj tra la mondo!

Sebuhoro (DR Kongo)

Ĉi libro estas tre antikva, de 1934, sed estas ampleksigo de antaŭaj eldonoj de 1914 kaj 1925. Do, la unua eldono havas pli ol cent jarojn, estas multe pli proksima al la nasko de la lingvo ol al la nuno. Zamenhof ankoraŭ vivis je la unua eldono. La ampleksigo estas per aldono de "spritaj rakontetoj kun karikaturaj bildoj de plej bonaj karikaturistoj, por grafika klarigo".
La spriteco de tiuj rakontetoj el mia nuna vidpunkto ne estas granda, sed almenaŭ malpezigas la tekston. La rakontetoj aperis en la epoko, en ĵurnaloj de Madrido. Kurioze unu el la karikaturisto, Arrue, kiu estas sufiĉe grava pentristo, estis eŭska, kaj la personaĵoj de siaj spritaĵoj estas tipe eŭskaj, kaj la verkisto de la libro prezentante lin diras ke "li klarigas la scenojn hispane sed laŭ speciala parolturno de la vaskoj (eŭskoj) kiu estas tre sprita". Ĉar la klarigoj en la libro estas esperante mi ne rimarkas speciale tiun spritan parolturnon de la eŭskoj, krom ke ne esti longa je vortoj.
La libro estas pensita kiel ilo de instruisto, sed ankaŭ oni povas uzi memlernante de kiu jam konas la bazon de la lingvo. Ĉefe konsistas el temoj diversaj, ekzemple, ŝipo, mangaĵoj, bestoj ktp, kiu donas ampleksan vortprovizon de ĉiu temo. La libro finiĝas per kelkaj kanzonoj kaj siaj partituroj.
En la libro aperas ankaŭ katalogeto de libroj de Hispana Esperanto-Asocio, kaj kurioze de ĉ 20 nur 2 ne estas de la aŭtoro mem.
Malgraŭ ke aperas nenio en la libro pri la aŭtoro, oni devas diri ke li estis tre interesa homo. Estis ege aktiva en la esperanta movado, kaj ankaŭ framasono kaj generalo de la armeo. Kiam komencis la hispana intercivitana milito ludis grandan rolon en sia komenco defendante la respubikon de la puĉo de la ribelulaj militistoj, sed poste estis apartigita. Finfine kiam la milito estis perdita de la respubliko, li devis ekziliĝi.

Natxo (Eüskio, Regno de Hispanio)

La artikolo temas pri multaj murdaj aferoj. Unue en parko, je malvarma nokto, estis pafmurdita Maria Kirilova, kiu laboris kiel ĵurnalistino de tagĵurnalo. Komisaro Silikov estis komisiita solvi la aferon kun serĝentoj Mikov kaj Kalev. Bedaŭrinde, ke la koncernata nokto tre forte pluvis kaj ke verŝajne ne restas spuroj. Ili pridemandas ŝiajn konatojn, gekolegojn, parencojn ...
La intima amikino de Maria estas Slava Angelova. La du virinoj laboris kune. La ĵurnalistino klarigis kiamaniere estas kontrabanditaj la narkotaĵoj, kiel oni disvastigas kaj vendas ilin en la lando, kiuj estas la plej grandaj narkotaĵobaronoj. Estis klare menciite, ke en la centro de tiu ĉi giganta negoco, kiu certigas milionojn da eŭroj, estas konataj politikistoj, deputitoj kaj eĉ ministroj. Je la fino de la artikolo, la ĵurnalistino skribas, ke ŝi aperigos novajn artikolojn en kiuj estos listigitaj la nomoj de la plej gravaj personoj pri la narkotaĵonegoco. Vi povas imagi ke murdaj aferoj estus okazonta baldaŭ, ĉu ne? Dum la monato, Silikov sekvas la spurojn de la ĉefkrimulo kaj solvas la aferon.
La narkotaĵonegoco ekzistas kaj ekzistos. Ĝi daŭre ebligos multe da mono al iuj, sed estas bedaŭrinde por la gejunuloj, kiuj dependiĝos de la narkotaĵoj.

Kacu (Japano)

Jen mia dua rakonto pri tiu grava verko (vidu pri la unua parto en la septembraj recenzoj)
Mi nomas tiun verkon "Faktoj SEN fantazioj". Efektive tiu verko enhavas nur faktojn. Kelkaj anekdotoj certe riĉigus la legan sperton. Legante tiun verkon mi sentis multe da dankemo pro la peza laboro realigita de tiom multe da diversaj eminentuloj en tre diversaj mondopartoj por nia celo !
Kaj plie mi pensis (kaj plu pensas) pri niaj malpli eminentaj samideanoj, kiuj multe baraktis por sukcesigi la lingvon.
Jen kelkaj nomoj de Francoj (ne ĉar ili estas pli kleraj sed ĉar mi aŭdis pri ili! - Pardonon! Certe en multaj landoj estas aliaj tiaj gravaj homoj per kiuj la lingvo vivis, kaj do daŭre brile vivas! DANKEGON al ĉiuj!
Jen la nomoj por ke oni ne forgesu ilin!:
Georges Lagrange (mi konsilas liajn verkojn!)
Pierre Delaire (Li multe laboris en la 50aj jaroj kaj li tradukis la ĉefverkon " La eta princo "
Joseph Delfour (li esperantistiĝis en 1902 kaj li kreis lokan grupon en Amieno en 1903 kaj li kontaktis la faman verkiston Jules Verne kaj tiu Jules Verne estis honorprezidanto de la loka klubo)
ĉiuj esperantistoj en la 1920aj jaroj, kiujn mi ne konas, kaj kiuj petis la kreon de ZEO en Amieno - ZEO kreita en 1931
Raymond Boré (en mia loka klubo en Amieno en la 50aj jaroj)
Fraŭlino Mauchien (estris la lokan klubon Amieno en la 80aj jaroj)
Marcel Colleu (estris la lokan klubon post fraŭlino Mauchien)
Roger Colney (danke al li mi eksciis pri Esperanto kaj mi lernis la lingvon en 1987!)
Daniel Devis (estris la lokan klubon Amieno en la 90aj jaroj kaj poste)
Jean Dietrich (forpasis pasintan jaron - li ege bone laboris por organizi semajnfinojn en Nordo de Francio)
ĉar ili multe laboris kaj vivtenis nian komunumon, Ni daŭre laboru por atingi la eternan benon!
"Nia diligenta kolegaro
en laboro paca ne laciĝos,
ĝis la bela sonĝo de l'homaro
por eterna ben' efektiviĝos."

Telemo (Francio)

Mituisi Kijosi naskiĝis en la jaro 1913 en la gubernio Sizuoka, Japanio. Li estis gvidanto pri Esperanto, kaj tutvive sendadis leterojn al siaj lernantoj kaj multaj kamaradoj.
Post lia forpaso, en la jaro 2017 Nakajama Kinzi, lernanto de Mituisi, kolektis tiujn leterojn kaj eldonis ĉi tiun libron. Precipe Nakajama multajn leterojn ricevis, kaj Mituisi gvidis lin foje severe, iufoje milde. Mi supozas, ke Mituisi kore deziris, ke progresu Nakajama en la lernado.
Cetere Mituisi ne havis bonan impreson kontraŭ enlandaj esperantistoj. Li diris, "Mi tre bedaŭras, ke en nia lando oni, inkluzive talentulojn, kutimas ne paroli nian lingvon." Krome li asertis, "Verdaj sentoj de samideaneco estiĝas nur en la kutimo de interparolo en Esperanto inter esperantistoj". Mituisi Kijosi estis unu el la esperatistoj, kiuj pure amis Esperanton.

Horisano (Japanio)

En la romano Steloj de Eger troviĝas pluraj tavoloj. Sur unu tavolo la verkisto rakontas pri la mezepokfina historio de sia lando, pri la sangaj, persistaj kaj kruelaj militoj kontraŭ turkoj, kies sultano deziris plietendi sian imperion kaj regni super la tuta Mediteranea areo. Hungario staris kiel remparo kontraŭ tiu ekspansiemo, dum de okcidento avidis ĝin alia granda regno, nome la Habsburgoj.
Dua tavolo estas la vivo en la Mezepoko, la vestaĵoj, kutimoj, moroj, lingvaĵo. Legante pri tio mi suferis de la krueleco, senkapigoj, pendumoj, eĉ torturo, kaj la ĝenerala malhomigo de la malamikoj. Ili ja ĝenerale estas ne homoj sed hundnaskitoj mortigendaj.
Tria tavolo - aŭ pli precize reto kunliganta la aliajn tavolojn - estas romantika amrakonto pri du infanoj, Evenjo kaj Greĉjo, kiuj fariĝas gejunuloj kaj promesas eternan amon unu al la alia. Tio estas poezio, aventuroj, verkistaj inventaĵoj, pro kiuj oni volonte legas romanojn.
Komence de la libro min iom ĝenis ankaŭ la multegaj turkaj vortoj, esprimoj kaj terminoj pri vestaĵoj, armiloj kaj aliaj aĵoj, kiujn povas koni nur historiisto. Iom helpis la ŝlosilo fine de la libro.
Certe vi scias, ke Eger estas reala hungara urbo. Ĝiaj steloj estas la bravuloj, kiuj defendis ĝin kontraŭ otomanoj. En la fino de la libro troviĝas nomlisto pri pli ol cent defendintoj, kiuj pereis dum la bataloj kaj sieĝo. Legante la romanon oni konatiĝas pli precize kun ses el ili. La ĉefroluloj de la romano estas dokumentitaj kaj vere ekzistis.

Nebulino (Finnlando)

La Sankta Biblio de Zamenhof (La Malnova Testamento)

1. En la komenco Dio kreis la ĉielon kaj la teron.
2. Kaj la tero estis senforma kaj dezerta, kaj mallumo estis super la abismo; kaj la spirito de Dio ŝvebis super la akvo.
3. Kaj Dio diris: Estu lumo; kaj fariĝis lumo.
4. Kaj Dio vidis la lumon, ke ĝi estas bona; kaj Dio apartigis la lumon de la mallumo.
5. Kaj Dio nomis la lumon Tago, kaj la mallumon Li nomis Nokto. Kaj estis vespero, kaj estis mateno, unu tago.
6. Kaj Dio diris: Estu firmaĵo inter la akvo, kaj ĝi apartigu akvon de akvo.
7. Kaj Dio kreis la firmaĵon, kaj apartigis la akvon, kiu estas sub la firmaĵo, de la akvo, kiu estas super la firmaĵo; kaj fariĝis tiel.
8. Kaj Dio nomis la firmaĵon Ĉielo. Kaj estis vespero, kaj estis mateno, la dua tago.
9. Kaj Dio diris: Kolektiĝu la akvo de sub la ĉielo en unu lokon, kaj aperu la sekaĵo; kaj fariĝis tiel.
10. Kaj Dio nomis la sekaĵon Tero, kaj la kolektiĝojn de la akvo Li nomis Maroj. Kaj Dio vidis, ke ĝi estas bona.
11. Kaj Dio diris: Kreskigu la tero verdaĵon, herbon, kiu naskas semon, fruktarbon, kiu donas laŭ sia speco frukton, kies semo estas en ĝi mem, sur la tero; kaj fariĝis tiel.
12. Kaj la tero elkreskigis verdaĵon, herbon, kiu naskas semon laŭ sia speco, kaj arbon, kiu donas frukton, kies semo estas en ĝi mem laŭ sia speco. Kaj Dio vidis, ke ĝi estas bona.
13. Kaj estis vespero, kaj estis mateno, la tria tago.
14. Kaj Dio diris: Estu lumaĵoj en la ĉiela firmaĵo, por apartigi la tagon de la nokto, kaj ili prezentu signojn, tempojn, tagojn, kaj jarojn;
15. Kaj ili estu lumaĵoj en la ĉiela firmaĵo, por lumi super la tero; kaj fariĝis tiel.
16. Kaj Dio faris la du grandajn lumaĵojn: la pli grandan lumaĵon, por regi la tagon, kaj la malpli grandan lumaĵon, por regi la nokton, kaj la stelojn.
17. Kaj Dio starigis ilin sur la ĉiela firmaĵo, por ke ili lumu sur la teron,
18. kaj por ke ili regu la tagon kaj la nokton kaj faru diferencon inter la lumo kaj la mallumo. Kaj Dio vidis, ke ĝi estas bona.
19. Kaj estis vespero, kaj estis mateno, la kvara tago.
20. Kaj Dio diris: La akvo aperigu moviĝantaĵojn, vivajn estaĵojn, kaj birdoj ekflugu super la tero, sub la ĉiela firmaĵo.
21. Kaj Dio kreis la grandajn balenojn, kaj ĉiujn vivajn estaĵojn.

Canal da Ieda (Brazilo)

Esprimaro verkita de Petro Desmet estas vortaristaj kolektoj laŭ temoj. Ekzemple: vortoj por sonoj de multaj bestoj, komparoj por esprimi "tre", interjekcioj, naturbruoj kaj sonimitoj. La plej grandan spacon de la libro okupas vortaro de figuraj esprimoj.

Promene (Germanio)

Antologio estas malfacile recenzi, komenti, priskribi. Aŭtralio estas specifa lando, specifa kontinento kaj specifa estas ĝia literaturo. Ŝajne plejofte ĝi priskribas aŭstralian medion - malfacilajn vivkondiĉojn, grandegajn distancojn. Mi devas konfesi, ke plej tuŝis mian koron kaj miajn sentojn du rakontoj.
Unu rakontas pri infanoj en "Modela Prizono" en la duoninsulo Tasman. La infanoj estas malbone traktataj, ofte vipataj pro iu ajn delikto (ekzemple ŝtelo de karoto ...) ne sufiĉe nutrataj kaj peze laborantaj. Ĝis tia grado estas malbonaj kondiĉoj, ke infanoj sin memortigas diversmaniere. Iun tagon venis kontrolantoj/inspektoroj de pli altaj instancoj. Unu el la kontrolantoj venis kun la juna edzino. Ĉiuj traktis ŝin estime kaj montris ĉiujn ejojn - dormejojn, manĝejon, "hospitalon" kaj kompreneble preĝejon. Ŝin teruris kondiĉoj en kiaj vivas tiuj povruloj kaj ekdeziris ripozi, ne plu akompani la kontrolantojn. Do la edzo lasis ŝin eksidi sur benkon, lokitan je la supro de la klifo, de kiu ŝi povis rigardi la maron. La kontrolantoj dume okupiĝis pri malagrablaĵo, kiu okazis tiun tagon. Ĝuste tiun tagon, kiam venis kontrolantoj. Unu el la prizonuloj, 12-jaraĝa knabo, memmortiĝis saltante el la klifo en riveron. Dum ŝi tiel ripozis, ŝi ekkonsciiĝis pri ies ĉeesto kaj turninte la kapon, ekvidis knabeton kun ĉapo en la mano kaj martelo en la alia. La aspekto de la etulo, vestita en grizdrapa uniformo, kiu estis tro granda por li, kaj tenanta en la ŝrumpinta maneto martelon tro pezan por li, estis iom kortuŝa.
- Kion vi deziras, infanĉjo? - ŝi demandis.
- Mi pensis, ke vi eble vidis lin, sinjorino, diris la eta persono.
-"Lin? Kiun?"
- "Frenezeta Brown, sinjorino, tiun, kiu "faris" tion hodiaŭ matene. Mi kaj Vilĉjo konis lin, sinjorino, li estas nia kamarado kaj ni deziras scii ĉu li aspektis feliĉa".
- Kion vi intencas diri, infano?" - ŝi diris kun teruro en la koro. Kaj tiam, plena de kompato al la eta estaĵo, ŝi altiris lin kaj kisis. Li supren rigardis al ŝi kun ĝoja surprizo.
- "Ho" li diris.
La virino denove kisis lin.
- "Ĉu neniu iam ajn kisis vin, kompatinda infano?"- ŝi demandis.
- "Mia patrino antaŭe kisis min", sed ŝi estas hejme.
- "Ho, sinjorino" - la knabo kun subita ruĝiĝo demandis: "Ĉu mi rajtas venigi Vilĉjon"? Li neniam havis patrinon, kiu kisus lin. Kaj rapide li paŝis al angulo de la roko kaj eltiris de tie alian etan estaĵon, same unuformitan kaj kun martelo en la mano.
- "Jen Vilĉjo. Ĉu vi povas, sinjorino, kisi lin"?
La juna virino eksentis larmojn en la okuloj.
- "Ho, povraj infanetoj" ŝi eklarmis, surgenuiĝis kaj ĉirkaŭbrakis la etulojn. Sed en tiu momento venis la edzo por la virino kaj ili foriris. La edzo zorge demandis la edzinon kio larmigis ŝin, sed tiu evitis respondon, dirante: - "Mi rakontos al vi poste".
Tiam du knaboj - Tomĉjo kaj Vilĉjo - plenumis planon, kiun ili portis en siajn kapetojn jam de du semajnoj.
- "Mi povas fari tion nun" - diris Tomĉjo.
- "Ĉu tio doloros" - diris Vilĉjo, kiu ne estis tiel kuraĝa.
- "Ne tiel multe kiel vipado".
- "Mi timas, Tomĉjo. Ne forlasu min.
La pli granda knabo prenis sian malgrandan tukon el ĉirkaŭ la kolo kaj per ŝi ligis sian maldekstran manon al la dekstra de sia kamarado.
- "Nun mi ne povas forlasi vin" diris Tomĉjo.
Du knaboj surgeniuĝis je la ekstrema eĝo de klifo kaj mallonge preĝis. Poste ili kisis unu la alian kaj "faris tion".

Burdo (Pollando)

Jakub ARBES - Rakontoj (INKO 2001)
Dum la 72a E-Sumoo mi decidis legi la verkon de Jakub ARBES, la ĉeĥa aŭtoro de la (tiam) nova literatura ĝenro - romanedo. Tiu speco de ne tro longa prozo, simila al detektiva rakonto, havas misteran timigan atmosferon kun ŝajne supernaturaj fortoj, kiuj fine estas nature klarigitaj. La ´Rakontoj´ en la E-traduko de Josef GRŇA [grnja] (la ĉeĥa pionira esperantisto, instruisto, direktoro de burĝa lernejo, kunlaboranto de Theodor Čejka [Ĉejka]) estis la unua ĉeĥa beletraĵo tradukita Esperanten en la jaro 1908. La verko krom la mallonga artikolo pri la aŭtoro enhavas sekvajn kvar romanedojn:

El la vivo de Mozart en Praha
Mozart volonte restadis en Prago, same kiel en ĉi tiu rakonto, kiu komence parolas pri klopodoj de la elĉerpita Majstro finverki sian operon Don Juan. Li ekhavis la ideon prezenti la operon al la praganoj, ĉar ĉeĥoj estas grandaj ĝuantoj de kvalita muziko. Subite refreŝigis lin la kantado de najtingalo sekvata per kantado de simpla vilaĝa knabino. En la dua parto de la rakonto la malsana Mozart kun sia edzino forveturas el Vieno al Prago por krei kaj prezenti tie siajn verkojn. Tamen li jam antaŭlonge akceptis la riĉan antaŭpagon de nekonata mendinto por rekviemo. Reveninte en Vienon li prezentigis sian brilan operon la Sorĉa fluto, sed malsana li ne povis partopreni ĝian surscenigon. Ĉu li fine estis verkanta la rekviemon por si mem?

La blanka edziniĝa vesto
Sur la belega edziniĝa robo, kiun surmetas sur sin Rozalio, ekvidas ŝia amikino Emilio sangan makuleton (iam la novedzinoj kudris al si tiun festan robon mem permane, kaj tiu laboro foje kaŭzis pikon en la fingron). Laŭ Emilio tio alportas malfeliĉon. Kaj tio vere efektiviĝis - post nasko de la infano ŝia trijara feliĉo finiĝas, ĉar ŝia edzo mortas. Sekvis tempoj da suferoj kaj mizero, kiam ŝi devis forvendi ĉion eblan por povi vivteni sin kaj sian infanon. Nur sian edziĝfestan robon ŝi ankoraŭ ĉiam fidele konservis. Fine ŝi decidis vendi ĝin al la antikvaĵisto kaj tiam ĝin survestis por ke li povu ĝin vidi. Sed li tuj rimarkis la sangan makuleton, kio ĝin rememorigis pri la profetita malfeliĉo, kaj petis la viron reveni sekvan tagon. Rozalio restis sidanta kaj rememoranta, kiam juna viro, serĉanta sian amikon en la domo, eniris la ĉambron. La belega blanka robo tamen alportis al ŝi la leteron, kaj ankaŭ la feliĉon - la edziniĝon kun la leterskribinto.

La unua nokto ĉe la mortinto
Juna monaĥino laŭ la peto de la familianoj la unuan fojon dum la tuta nokto preĝu ĉe la forpasinto. Ŝi venas en la domon kaj komencas dum la fulmotondra nokto preĝi ĉe la ĉerko. Subite ŝi ekaŭdas la paroladon el la apuda ĉambro, el kiu ŝi ekscias, ke la mortinto estas juna knabino, kiu mortigis sin en la edziĝfesta robo tagon antaŭ sia edziĝfesto. La monaĥino komencis pripensi, kial tion tiu knabino faris, kaj ŝi pensis ankaŭ pri sia propra vivo. Du junaj studentinoj fariĝas amikinoj. Sed foje Berta ekvidas junulon, en kiun ŝi freneze enamiĝas. Post certa tempo Jindřiška (Jindriŝka) ekparolas al ŝi pri sia enamiĝo. Tiam Berta ekkonas, ke ŝia amikino enamiĝis en la saman knabon. Berta foriras hejmen kaj fariĝas monaĥino - fratulino Magdaléna. Poste fratulino Magdaléna komencas pripensi la sorton de la sinmortigintino, enrigardas la ĉerkon kaj ekvidas sur la brusto de la knabino la leteron. Tralegas ĝin kaj malkovras teruran sekreton, kiu rilatas ankaŭ ĝin mem.

Moderna Magdalena
En la arbarista domo dum la vespera pluvema fulmotondrado la maljuna arbaristo zorgas pri sia grave malsana nepeto. La arbaristo atendas la doktoron. La arbaristo alvokas la duonidiotecan serviston, kaj sendas lin al proksima altaĵo por trovi la adjunkton, kiu jam antaŭ certa tempo iris tien por observi, ĉu la doktora ĉaro ne videblas. La knabo timas foriri kaj asertas, ke li kelkfoje en la korto kaj ties proksimeco vidis aperi antaŭ si nigran sinjorinon. Sub la premo de la dommastro la knabo tamen foriras al la altaĵo. Dume ĉe la pordo aŭdiĝis ĝemoj kaj la arbaristo trovas surtere sian vunditan adjunkton, kiu anoncis al li, ke la doktoro jam videblas kaj baldaŭ li venos. Post ioma hezito la adjunkto klarigas, ke antaŭ li subite montriĝis la nigra sinjorino, kaj li paŝinte malantaŭen subenfalis. Reveninta servisto ankaŭ asertas, ke denove li vidis sur la altaĵo la nigran sinjorinon. Dume venis la doktoro, kiu esploris la malsanan knabeton kaj donis al li medikamenton. Dum li atendis, ĉu ŝi bone efikos, rememore li rakontas al la dommastro, ke lia filo estis en tiu ĉi ĉasdomo dum iu ĉasado. Li eksciis de la dommastro ke la patrino de la knabeto Evelino forlasis sian edzon, lian filon, kaj ke li pro tio sinmortiĝis. La doktoro reciproke rakontas pri sia filo, kiu antaŭ jaroj havis pasian amrilaton kun iu Milena, kiu finiĝis pro socialaj kialoj. Milena post jaroj anta? nelonge revenis al li, sed lia filo neklarigite kaj neatendite mortigis sin per la veneno. La doktoro foriras al alia ĉambro por zorgi pri la vundita adjunkto kaj tiam en la domon subite timeme eniras iu persono, en kiu la arbaristo rekonas sian bofilinon Evelino. Evidentiĝis, ke ŝi estis la nigra sinjorino, kiun vidadis la servisto kaj la adjunkto. Ŝi venis por pardonpeti sian edzon pro sia foriro kaj rakontas al sia bopatro, ke sian iaman amaton ŝi renkontis ĉe ĉasejo, komprenis lian animan vunditecon kaj daŭran amon al ŝi kaj volinte helpi lin foriris al li. De sia bopatro ŝi ekscias pri morto de sia edzo kaj grava malsaniĝo de sia infano. Reveninta doktoro en Evelino rekonas la amatinon de sia filo. Li iras kontroli la sanstaton de la infano, pri kiu li pensas, ke jam venis liaj lastaj momentoj, sed revenas kun bona sciigo, ke la medikamento tamen efikis. Li rekomendas al la arbaristo interpaciĝi kun sia bofilino kaj lasi ŝin zorgi pri sia infano. La patrina serĉvoko de la infano moligas fine la koron de la avo kaj pardonas al Evelino.

Fejfi (Slovakio)

Almanako Lorenz estas ĉiujara eldonaĵo de Spiritisma Eldona Asocio F. V. Lorenz. Filozofio, scienco kaj religio estas inter ties plej kutimaj temoj, krom informoj kaj ĝeneralaĵoj.
Ĉi tiu estas la kvardek unua numero de la kolekto kaj vi povos legi pri diversaj temoj, venintaj el pluraj mondopartoj.
En ĉi tiu numero, vi povos turismi en Aracruz, agrabla kaj bela feriejo el ŝtato Espírito Santo (Brazilo), sekvu la pripensojn de Renato Corsetti en lia artikolo "Al kiu apartenas Esperanto? Monda Kulturo por Monda Lingvo", aŭ elektu tekston de Vladimir lonesov unu el niaj konstantaj kunlaborantoj de Almanako Lorenz, kun la artikolo "Testo per bono: Kulturo kiel subtila vojo al savo".
En ĝi, vi povos partopreni tradician feston "Idil-Adhar kaj la Sankta Virŝafo", en Benino, gvidita de Latifou Gbadamassi.
Laste sed ne malplej grave estas la artikolo de Stano Marcek el Slovakio, "Esperanto per Rekta Metodo".
Ni certas pri tio, ke post la legado de la tekstoj de Almanako Lorenz malfermiĝos antaŭ vi horizonto multe plivasta.
Se la karaj legantoj volos ricevi, senpage, ĉi tiun Almanakon, skribu al ni (editora_lorenz@uol.com.br) kaj kun granda ĝojo ni ĝin sendos al vi.

Lemosac (Brazilo)

Colette, naskiĝinta en 1873, estas fama franca verkistino. Komence, ŝi verkis kunlabore kun sia edzo Willy. Poste, ŝi mem akiris la simpatiojn de la publiko, verkante prozaĵojn plenajn je vivoforto, natura beleco kaj rafinita sento pri interhomaj rilatoj. Ŝi ankaŭ estis kantistino kaj aktorino"
La libro la verda tritiko rakontas la unuajn emociojn, kortuŝajn de du adoleskantoj, kiuj malkovras amon. Tiu libro plaĉegis al mi.

Cactus7 (Francio)

La libro estis eldonita en la jaro 1993 en Rotterdam kaj la verkistino Marjorie Boulton dediĉis la libron al nia instruistino J. Drahotová dum tempo de esperanta kongreso en Prago 1996.
La libro estas dividita en 52 ĉapitrojn kaj estas plena de fabeloj el la tuta mondo; mi trovis ankaŭ mirindaĵojn, rakontojn pri homaj atingoj kaj kuriozaĵoj. Ĝi montras ankaŭ per interesa formo la gramatikon, versetojn pri korelativoj, versetojn pri akuzativo, versetojn pri kvar gramatikaj eraroj, verseton pri "igi" kaj "iĝi". La verkistino elpensis ankaŭ novajn proverbojn: "Ĉiam pekulo aperas en spegulo. Kiu falas en panikon, kredas kobron en lumbriko. Motivoj de aliuloj ne estas ĉiam fiaj. Ne montru diamanton por allogi elefanton. Pardonu facile, por vivi trankvile."
Mi trovis eĉ ŝercojn, ekzemple:
Pronoma problemo
"Iam en la deknaŭa jarcento, angla policistino eskortis antaŭ la juĝiston junan ŝteliston. Li klarigis, ke temas pri junulino en viraj vestoj. Petite paroli kiel tio eblas plej koncize, li komencis: "Se plaĉas al Via Juĝista Moŝto, li estas knabino, pli klare, ŝi estas ne knabo."
La ruĝa libro de Boulton havas multon da artikoloj, kiuj plaĉis al mi. Ni devas legi ĝin malrapide, ĝi tre taŭgas por regula legado dum Sumoo-legado, sed ĝi estas tro dika. Mi pensis, ke dum 2 Sumoo-legadoj mi finlegos ĝin je la fino de la jaro 2021, sed tio neeblas. Mi forlasis aliajn interesajn librojn en Esperanto kaj mi volas daŭrigi la legadon ankoraŭ en la jaro 2022.

Belegajn tagojn antaŭ kristnasko deziras al vi
... hodiaŭ jam brulas la 1-a adventa kandelo

La Plumeto (Ĉeĥio)

La libro rakontas pri la sperto de la esperantisto Teodoro Ŝvarc (verkista nomo de Tivadar Soros), kiu travivis kiel judo kun sia familio la Holokaŭston dum la germana okupo kaj faŝista regado en la Dua Mondmilito kaj la sieĝon de Budapeŝto en 1944-45. Ĝi rakontas pri la severaj kontraŭjudaj leĝoj kaj kiel plejparto de la hungara popolo faris aŭ permesis malbonaĵojn kontraŭ la judoj, eĉ murdis judojn ĉe la bordo de Danubo. Dum tio teruraj tempoj kelkaj judoj uzis diversajn strategiojn por provi travivi kaj multaj aliaj homoj provis profiti la situacion. Homoj promesis al kelkaj judoj kunportis ilin al aliaj landoj nur por ŝteli kaj murdi ilin. La verkisto, eĉ en tiu malfacila periodo, sukcesis savi ne nur sin mem kaj sian familion, sed ankaŭ multajn aliajn homojn per diversaj manieroj. La libro permesas al la legantoj esti preskaŭ kun la verkisto en tiu kaosa kaj indignega periodo. Tiel ĝi iĝas alloga kaj ankaŭ helpas plibonigi nian esperantan vortprovizon. Mi rekomendas ĝin al ĉiuj.

Kuraĝo (Brazilo)

La libro Memori kaj forgesi (1992) enhavas kvin novelojn, kiuj okazas en la norda montaro de Aŭstralio, kie la aŭtoro naskiĝis. Oni rajtas supozi, ke kelkaj el ili havas aŭtobiografiajn elementojn, kiujn oni retrovos en la ĉefverkon de Trevor Steele: La fotoalbumo (2001).
La una novelo "Memori kaj Forgesi" temas pri amikiĝo inter 9a-jara blanka knabo kaj indiĝenaj gefratoj kontraŭ la volo de liaj gepatroj. Rasismaj sentoj kaj venko de la adoltaj opinioj super la infanaĝa malfermeco estas kortuŝe priskribitaj.
En la dua novelo "Aminduma vespero" la aŭtoro verkas banalaĵojn, kiujn interkomunikas intelekte malaltnivelaj gefianĉoj.
En "Mia kara Rita", tria rakonto, temas pri korespondado inter juna instruisto, kiu ricevis postenon el la plej norda urbeto de Aŭstralio kaj lia fora amatino. La ĉastaj amleteroj priskribas la rilatojn kun la nunaj tieaj amikoj. Tutcerte temas pri aŭtobiografia travivaĵo, kiun oni retrovos pli poste en la libro "La Fotoalbumo".
Mi tute ne ŝatis legi la kvaran novelon "Heroo de nia epoko", kiu rakontas la negocan sukceson de ege malsimpatia ulo, vera krudulo, kiu amikiĝis kun intelekta simpatia rakontanto (ĉu ebla aŭtobiografia historio?) Tamen indas miri pri la lingvouzo. Trevor Steele sukcesis montri la kreativecon kaj riĉecon de Esperanto, koncerne la tavolon de krudaj slangaĵoj, kiujn oni ne kutimas uzi en nia lingvo: "povra pisosako, fetora kapraĉo, iru fiki vin mem, lernis furzi pli lerte, kakis la lastan fojon, fetora puglekulo, preni ĝin el iu ajn pugtruo", ktp.
La lasta novelo "Savo de nigra animo" revenas al la misagoj kontraŭ la aborigenoj laŭ religia vidpunkto, kiu eksperimentis kiel "krei el la plej primitiva popolo preskaŭ normalajn blankajn homojn"
Indas legi tiun libron pro la diversaj temoj kaj stiloj de la aŭtoro, kiu verkas en bela kaj natura lingvo.

Joga (Francio)